W ostatnich latach obserwujemy pozytywną zmianę w postrzeganiu osób z niepełnosprawnością i ich udziału w życiu społecznym. W efekcie tej zmiany coraz częściej dąży się do wyrównywania szans także w kwestii rynku pracy. Dzięki temu sytuacja tej grupy ludzi ulega pewnej stopniowej poprawie. Jednak według dostępnych danych statystycznych działania na rzecz integracji zawodowej osób niepełnosprawnych wciąż są niewystarczające.
Sytuacja osób z niepełnosprawnością nie jest jednolita i w dużej mierze zależy od rodzaju niepełnosprawności oraz jej stopnia. Oczywiście znacznie większe szanse na rynku pracy mają osoby z niepełnosprawnością w stopniu lekkim bądź umiarkowanym. W najtrudniejszej sytuacji znajdują się osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Wciąż dość powszechnym problemem jest obawa przed zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, która często wynika z braku wiedzy na temat różnych schorzeń i ze stereotypowego podejścia do kwestii niepełnosprawności. Faktem jest, że aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych oraz zarządzanie ich pracą to sprawy złożone i wymagające kompleksowych rozwiązań. I o ile w rozporządzeniach Unii Europejskiej oraz Międzynarodowej Organizacji Pracy to zagadnienie jest podejmowane, tak w Polsce wciąż mamy do wykonania sporo pracy w tym względzie. Pomocny może się tu okazać dokument opracowany przez MOP – „Kodeks – Zarządzanie Niepełnosprawnością w Miejscu Pracy”. Jest to poradnik głównie dla pracodawców, ale może być przydatny także dla organów władzy oraz dla osób niepełnosprawnych szukających informacji w kwestiach takich jak warunki zatrudnienia.
Zdarza się, że trudności, jakie napotykają osoby niepełnosprawne są efektem barier społecznych, a niekoniecznie ich niezdolności do pracy. W istocie mogą one wnosić bardzo cenny wkład w rozwój gospodarki, a także przyczynić się do obniżenia kosztów świadczeń z tytułu niepełnosprawności. Dlatego tak ważne jest, aby pracodawcy potrafili i mogli zaplanować całą strategię zarządzania niepełnosprawnością. Powinna ona obejmować takie sprawy jak rekrutacja osób niepełnosprawnych lub ich powrót do pracy oraz utrzymanie zatrudnienia pracowników, którzy stali się niepełnosprawni. Ważne jest, aby osoby z niepełnosprawnością miały szansę znaleźć pracę odpowiadającą ich możliwościom i kwalifikacjom. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych może przynosić korzyści także pracodawcom (np. dofinansowanie z PFRON, zwrot kosztów administracyjnych w zakładach pracy chronionej, dotacje do budowy lub modernizacji zakładu pracy, zwrot kosztów szkolenia osób z niepełnosprawnością).
Niezwykle ważnym aspektem jeśli chodzi o pracę osób niepełnosprawnych są także benefity, w tym psychologiczne i społeczne, dla samych zatrudnionych. Zdobywanie samodzielności, poczucie bycia sprawczym i potrzebnym jest tak samo ważne dla osób z niepełnosprawnością jak dla ludzi zdrowych. Proces zdobywania niezależności i bycie aktywnym uczestnikiem życia społecznego można uznać za bardzo istotny element rehabilitacji. Podjęcie pracy zawodowej pozwala nie tylko zdobyć środki do życia, ale też umożliwia nawiązywanie kontaktów i zakończenie izolacji, w której często osoby niepełnosprawne wcześniej żyły. Dlatego należy dokładać wszelkich starań, zarówno na poziomie instytucjonalnym, jak i prywatnym, aby umożliwiać wchodzenie takich osób na rynek pracy. Musimy też pamiętać, aby nie patrzeć na nie jedynie przez pryzmat ich niepełnosprawności, bo to zaledwie jedna z cech, a nie coś, co w pełni określa człowieka.
Nasza Spółdzielnia Socjalna Albert działa na rynku od 2018 r. i zaufało nam już wiele podmiotów. Zapoznaj się z naszą ofertą i dołącz do grona osób, które wspierają nasz rozwój – osób niepełnosprawnych – podopiecznych Fundacji im. Brata Alberta.
